تغییرات فصلی و روش‌های سریع و موثر مقابله با آنها چیست؟

تغییرات فصلی مشکلی است که همه ما در سال ۴ بار با آن مواجه می‌شویم.

زمانی که در فصل گرم تابستان هستیم و ناگهان هوا سرد و خشک شده و پاییز شروع می‌شود.

تا بخواهیم به این تغییرات پاییز عادت کنیم وارد زمستان سرد می‌شویم.

و الی آخر.

معمولا تغییرات فصول برای همه ما مشکلات زیادی را در بر دارد.

از مشکلات سرما خوردگی و مریضی گرفته تا حساسیت‌های بهار و پاییز و خشکی پوست دست و ترک خوردن لب و پا و …

در فصول گرم هم ما شاهد بیماری‌هایی گوارشی و … هستیم.

برای بسیاری از ما نوع لباس پوشیدن در فصول مختلف بسیار متفاوت است.

اگر زمستان باشد، مجبور هستیم لباس گرم بپوشیم، در حالی که اگر وارد وسایل نقلیه عمومی شویم، بخاری ماشین و گرمای داخل ما را آزرده کرده و ممکن است عرق کنیم.

زمانی که از ماشین پیاده می‌شویم،‌ هوا آنقدر سرد است که عرق به تن ما یخ می‌زند.

برای مواجه درست با تغییرات فصلی ما راه‌های بسیار موثر و مفیدی را داریم که همه آنها را به شما آموزش می‌دهیم.

قبل از هر چیز ابتدا به صورت دقیق به تغییرات فصلی می‌پردازیم و بعد از آن راه‌های موثر مقابله به آنرا به شما منتقل می‌کنیم.

اثرات کاهش دمای تغییرات فصلی در انسان

اولین و بارزترین اثر آن سرماخوردگی یا زکام می‌باشد.

در قدیم باور بر این بود که این کاهش دما است که باعث سرماخوردگی انسان می‌شود. به همین دلیل این اسم را روی آن گذاشته‌اند.

اما در اصل بیماری سرما خوردگی بر اثر یک عفونت ویروسی که دستگاه تنفسی فوقانی را تحث تاثیر قرار می‌دهد به وجود می‌آید.

اما ارتباط آن با سرما چیست؟ 

زمانی که بد در معرض تغییر دمای مشخصی قرار می‌گیرد و از فضای گرم به فضای بسیار سردتر وارد می‌شود،‌ سیستم ایمنی بدن در مقابل این ویروس مقاومت کمتری ایجاد می‌کند که این کار باعث می‌شود ویروس سرماخوردگی بتواند در بدن فعال شده و شروع به ایجاد عفونت کند.

اگرچه سرماخوردگی اصلا خطرناک نیست و با استراحت و تغذیه مناسب برطرف می‌شود،‌ اما به شدت شرایط جسمی و روحی فرد مبتلا را در آن دوران تحث تاثیر قرار می‌دهد.

احساس کسلی، احساس درد، احساس سوزش در بینی و گلو،‌ سرفه، از دست دادن بویایی و … همگی ما را از زندگی طبیعی چند روزی دور می‌کنند.

افرادی که سیستم ایمنی ضعیف‌تر یا افراد حساس و مسن زودتر سرما می‌خورند.

زمانی که در معرض کاهش دما و سرما قرار می‌گیریم، چه اتفاقی برای ما میافتد؟

از کجا بفهمیم در معرض تغییرات فصلی سرد قرار گرفته‌ایم؟

• در فصول سرد یعنی اواسط پاییز و زمستان به علت کاهش دما، بیماری‌های تنفسی شایع می‌شوند. اگر دچار عطسه بیش از معمول و یا سرفه و آبریزش بینی می‌شوید، شما در معرض تغییرات فصلی زمستانی قرار گرفته‌اید.
• تغییرات فصلی زمستانی باعث کاهش یا از کار افتادن موقتی تحرک پلک‌ها می‌شوند. زمانی که چشم نتواند به اندازه زیاد و کافی پلک بزند، نمی‌تواند با ویروس‌هایی که از طریق چشم وارد می‌شوند مقابله کند. بدن انسان بصورت خودکار زمانی که با هوای بسیار سرد مواجه می‌شود، شروع به تولید اشک بیشتر می‌کند که بتواند با کاهش تحرک پلک چشم‌ها مقابله کند.
• موهای بینی یا همان موهای کوچک اپیتلیوم بینی و درخت برونش نای باعث می‌شوند ویروس سرما خوردگی از طریق مجاری بینی نتوانند وارد شوند. زمانی که در هوای سرد قرار می‌گیرید،‌ سعی کنید با دهان خود نفس نکشید. سرمای هوا باعث کند شدن عملکرد یکسری از اندام‌ها می‌شوند که اندام‌های تنفسی هم جزئی از آن هستند. بدن انسان برای بهبود اکسیژن رسانی به بدن،‌ در مواقع ضروری از دهان برای تنفس کمک می‌گیرد. این تنفس دهانی در زمستان موجب ابتلای شما به ویروس سرماخوردگی می شود.
• وقتی از یک فضای گرم به یک فضای سرد وارد می‌شوید، شما به احتمال زیاد در معرض سرماخوردگی قرار می‌گیرد. اگر بدن شما آماده باشد،‌ مشکلی برای شما پیش نمی‌آید. همان طور که گفتیم تغییرات دمایی باعث تضعیف سیستم دفاعی و ایمنی بدن می‌شود که ما را دچار انواع آلرژی، سرما‌خوردگی،‌ احساس ضعف عمومی و … می‌کند.

• یکی از مهمترین اثرات افت دما در بدن،‌ انقباض عروق می‌باشد. بدن به صورت طبیعی وقتی در فضای سرد قرار می‌گیرد، سعی می‌کند گردش خون را کنترل کند و از طرفی عروق را منقبض می‌کند. همین امر ممکن است فرد را دچار فشار خون و بالا رفتن ضربان قلب کند. این بصورت مقطعی است و با قرار گیری در جای گرم،‌ به حالت قبلی بر می‌گردد.
• بدن برای مقابله با عوامل بیرونی بیماری‌زا در فصل سرما، مخاط بینی را غلیظ‌تر می‌کند که بتواند ضعف ایمنی بدن را جبران کرده و ویروس‌های سرماخوردگی و امثال آنرا بهتر از بین برده و اجازه ندهد تا از راه بینی وارد شوند.
• اگر در هوای سرد بدون لباس گرم قرار بگیریم و خود را به جایی با دمای مناسب نرسانیم، به دلیل انقباض عروق، ما ممکن است دچار بیماری‌های ویروسی تنفسی مانند آنفولانزا، ذات‌الریه و در بهترین حالت سرماخوردگی شویم. باید میزان ماندن در هوای سرد را به شدت کاهش دهیم.
• تاثیرات روانی در تغییرات فصلی معمولا به وجود می‌آید. زیرا در این فصل‌ها ساعات تابش خورشید به شدت کم شده و در بسیاری از مواقع به علت ابری بودن آسمان، نور خورشید به میزان لازم به بدن ما نمی‌رسد. نور خورشید یکی از عواملی است که باعث شادابی و روحیه مردم می‌باشد. همین کم شدن نور خورشید باعث می‌شود خلق و خوی مردم به شدت تغییر کند. دلیل علمی آن هم این که در ترشح دوپامین و سروتونین اختلال به وجود می‌آید. همین امر باعث ضعف عمومی در بدن شده و در بسیاری از مواقع اختلال عاطفی فصلی که به آن SAD‌ هم گفته می‌شود دچار می‌شویم.

اگر در معرض سرما و اختلاف شدید دمای سرد قرار بگیریم، ممکن است دچار گرفتگی بینی، تحریک‌پذیری یا دردهای عضلانی و حساسیت در مقابل نور شویم. همه اینها یک نشانه بزرگ است که به ما می‌گوید در معرض تغییرات فصلی و سرماخوردگی قرار گرفته‌ایم و باید سریعا شرایط را تغییر دهیم.

اثرات افزایش دمای تغییرات فصلی در انسان

همیشه تغییرات فصلی و مشکلاتی که به وجود می‌آید مربوط به سرما نیست. گرما هم هست.

البته که تغییر دمای هوا از سرد به گرم فواید زیادی برای سلامتی انسان دارد. مانند از بین رفتن بیشتر ویروس‌ها و امثال آن که در گرما از بین می‌روند. اما ویروس‌ها و مشکلاتی هم هستند که با وارد شدن به هوای گرم به وجود می آیند. برای مثال وبا و مشکلات گوارشی در فصول گرم بیشتر خودشان را نشان می‌دهند. 

بالا رفتن ناگهانی دما نه تنها مفید نیست، بلکه می‌تواند عواقب منفی داشته باشند.

دمای بدن انسان بصورت پیش فرض و  در حالت ایده آل ۳۷ درجه سانتی‌گراد است.

زمانی که دمای بدن انسان از ۳۷ درجه بالاتر برود، بدن دچار مشکلاتی چون کم آبی،‌ گرمازدگی،‌ گرفتگی عضلات، آریتمی قلب (ضربان نا منظم)،‌ سکته قلبی و تشدید بیماری‌های زمینه موجود می‌شود.

البته که این‌ها همگی آکادمیک بوده و قرار نیست تا یک درجه به دمای بدن ما اضافه شد این بلاها سرمان بیاید.

به صورت کلی وقتی بدن انسان دچار عفونت می‌شود، خودش شروع می‌کند تا دمای داخل را افزایش دهد که ما به آن تب می‌گوییم. این دمای بالاتر می‌تواند به بدن کمک کند که عوامل بیماری زا را زودتر از بین ببرند. اما همین دمای بالا می‌تواند سلول‌های خود بدن را نیز دچار مشکل کند.

برای همین دلیل است که ما سعی می‌کنیم تب بیمار را کنترل کنیم.

دمای داخل بدن توسط خودش قابل کنترل است. اما دمای بیرونی بدن قابل کنترل نیست.

برای همین است که در فصول گرم سال در بسیاری از کشورها مردم به شدت بیمار شده و یا مواردی هم فوت می‌شوند.

گرمای هوا را جدی بگیرید. این درست است که بدن ما ایرانیان به گرما و سرمای هوا عادت کرده و زیاد به مشکلی بر نمی‌خوریم. اما باید تا می‌توانید در معرض گرمای تابستان قرار نگیرید.

یکی دیگر از مشکلاتی که گرمای هوا می‌تواند ایجاد کند، بستر رشد بسیار مناسب برای گیاهان است که این خود باعث بروز انواع آلرژی‌ها و بیماریهای وابسته به گیاهان مانند تب یونجه و … گردد.

باید سعی کنیم در تابستان هم مانند زمستان از بدن خود محافظت کنیم.

چگونه از خود در برابر تغییرات فصلی محافظت کنیم؟

همان طور که گفته شد تغییرات فصلی بصورت کلی در کشور ما ۴ فصل است. هر فصلی مشکلات و مزایای خودش را دارد.

همه ما می‌دانیم که دمای هوا و تغییرات فصلی چگونه می‌تواند به روی بدن ما تاثیرات منفی بگذارد. برای جلوگیری و کمتر شدن این‌ها باید برای محافظت خود یکسری کارهای را انجام دهیم که بصورت پیش فرض بدین ترتیب است:

• از قرار گرفتن به مدت طولانی در هوای سرد یا گرم باید خودداری شود. در صورت قرارگیری در هوای سرد، می‌توانید از لباس گرم استفاده کنیم. اما بسیاری از نقاط بدن مانند دست‌ها و صورت معمولا باز در معرض هوای سرد هستند. اما در فصول گرم سال شما نمی‌توانید با لباس از گرمای هوا خود را محافظت کنید. باید سعی کنید سریعا از هوای گرم خود را خارج کنید.
• وقتی در یک محیط معمولی و یا گرم هستیم، اگر قصد رفتن به بیرون را داریم، باید و حتما لباس گرم و مناسب بپوشیم و بعد خارج شویم. شاید زمان آن کم باشد، اما باید سعی کنید خود را از سرما محافظت کنید. چون سرمای هوا تاثیر خود را روی بدن شما می‌گذارد. برعکس این موضوع هم بسیار مهم است. اگر از یک فضای بسیار سرد وارد فضای منزل می‌شویم، باید دمای داخل را به آرامی گرم کنید. از گرم کردن ناگهانی به شدت خودداری کنید. سعی کنید لباس گرم خود را به آرامی در بیاورید. گرم کردن آهسته منزل برای جلوگیری از سرما خوردگی بسیار مهم است. این چیزی است که فکر نمی‌کنم تا بحال کسی آنرا به شما گفته باشد. یعنی از سرما به گرما هم ممکن است باعث سرماخوردگی شما شود.
• باید یک رژیم غذایی خوب را در همه فصول برای خود داشته باشیم. بدن ما همواره نیاز به مواد معدنی و ویتامین‌های مفید دارد تا بتواند به راحتی جلوی ویروس‌ها و بیماری‌ها را بگیرد و بدن را در قوی‌ترین حالت خودش نگه دارد. وقتی سیستم ایمنی بدن شما در بالاترین حد خود باشد، به سختی بیمار خواهید شد. اگر رعایت رژیم غذایی برای شما ممکن نیست، سعی کنید از مکمل‌ها و فرآورده‌های تقویت کننده سیستم ایمنی بدن که حاوی آنتی‌اکسیدان‌ها و ویتامین‌های لازم است، استفاده کنید.
• برای محافظت از خود باید لباس مناسب فصل بپوشید. حتی اگر قرار است مدت کمی بخواهید بیرون از منزل باشید.
• اگر در هوای گرم هستید، تا آنجایی که ممکن است سعی کنید زیر آفتاب قرار نگیرید. بهترین جا برای محافظت از بدن، سایه‌ها هستند. یک نکته دیگر را هرگز فراموش نکنید. در زمان اوج آفتاب شدید، لباس آستین کوتاه نپوشید. زیرا نور آفتاب به شدت باعث آفتاب سوختگی شما خواهد شد. بخصوص اگر قرار است مدتی را زیر آفتاب رانندگی کنید.
• همیشه به میزان کافی به بدن خود آبرسانی کنید. بخصوص در فصول گرم سال. مصرف آب کافی در هوای گرم برای نجات بدن بسیار ضروری است. شاید باور نکنید، اما در بسیاری از کشورها،‌ همین مصرف کم آب در تابستان باعث تلفات شده است.
• سعی کنید به میزان کافی بخوابید. زیرا خواب و استراحت کافی باعث می‌شود تا بدن انرژی لازم را همیشه داشته باشد و سیستم ایمنی آن در بهترین حالت ممکن باقی بماند.

• سعی کنید اگر بیرون از منزل و در بین مردم وارد می‌شوید ماسک به صورت داشته باشید. شاید دیگر بیماری کرونا وجود نداشته باشد، اما تحقیقات نشان داده که در دوران کرونا سایر بیماری‌های واگیردار که از راه هوا منتشر می‌شدند، به شدت کم شدند. دلیل آن هم این است که وقتی همه مردم ماسک بزنند، آنفولانزا و سایر بیماری‌ها مانند آن دیگر به راحتی نمی‌توانند منتشر شوند. پس در فصول سرد حتما ماسک بزنید. 

در پایان باید خدمت شما عرض کنیم که تغییرات فصلی که شامل سرما و گرما می‌شود،‌ آنقدر که فکر می‌کنید خطرناک نیست. اما می‌شود با حداقل کارهایی آنها را به حداقل رساند.

برای فصول آلرژی‌زا مانند بهار و پاییز، اگر می‌خواهید از گرده‌های گل‌ها در امان باشید، سعی کنید همیشه ماسک بزنید و با تغذیه درست جلوی حساسیت‌ها را بگیرید.

سعی کنید در این فصول از مصرف خوراکی‌های که آلرژی‌زا هستن جلوگیری کنید تا سطح هیستامین بدن شما کم باشد. وقتی سطح آن کمتر باشد، با اولین گرده‌ افشانی‌های فصلی،‌ دچار آلرژی نخواهید شد.

برای فصول سرد سال همیشه لباس گرم و مناسب بپوشید. 

سعی کنید از آنتی‌اکسیدان‌ها و ویتامین‌ها در برنامه غذایی خود استفاده کنید.

اگر از جای سرد به گرم وارد می‌شوید،‌ به ناگهان خود را در معرض گرما قرار ندهید و سعی کنید آرام آرام بدن خود را گرم کنید.

در فصول گرم سال همیشه با خود آب به همراه داشته باشید و سعی کنید زیر سایه‌ها بیشتر باشید. از پوشیدن لباس آستین‌ کوتاه در اوج آفتاب خودداری کنید.

امیدوارم همیشه سلامت باشید.