یکی از مهمترین مهارتهای زندگی این است که چگونه نه بگوییم، بدون اینکه به طرف مقابل توهین شود.
نه گفتن یک هنر است. لزومی ندارد به همه درخواستها پاسخ مثبت بدهید و بعد از آن با خودتان بگویید باز دوباره چرا بله گفتم. چرا قبول کردم و خودتان را سرزنش کنید.
همیشه افراد دور و اطراف ما از ما خواستههایی دارند که ممکن است بسیاری از آنها برای ما ناخوشایند باشد.
باید بتوانید به آنها نه بگویید. اما به گونهای که اصلا به آنها توهین نشده و کدورتی پیش نیاید.
هنر نه گفتن مستقیما به شخصیت ما مربوط میشود.
معمولا انسانها در طول زمان یاد میگیرند که چطور نه بگویند. البته کودکان در سنین پایین بسیار راحت نه میگویند و کسی از آنها دلگیر نمیشود.
ما باید دوباره به یاد بیاوریم که چگونه بدون ناراحت کردن دیگران نه بگوییم.
مشکل از اینجا آغاز میشود که گفتن بله خیلی راحتتر از نه گفتن است. مخصوصا اگر نخواهیم به احساسات طرف مقابل خود آسیب وارد شود. اما خوب به احساسات خود ما لطمه وارد میشود.
همان طور که میدانید از خود شما مهمتر هیچ کس نیست. اما این دلیل نمیشود تا با خودخواهی و یا ناراحت کردن دیگران به فکر خودمان باشیم.
باید از خودمان دفاع کنیم و حواسمان به خودمان باشد، اما بدون لطمه زدن به دیگران باید انجام شود.
یکی از خصلتهای خوب انسانی همین است. با همه مهربان و بردبار باشیم. اما ! اما باید به گونهای باشد که به خود ما لطمهای وارد نشود.
در این مقاله بصورت خیلی ساده بررسی میکنیم که بدون اهانت به دیگران درخواست آنها را نپذیریم و نه بگوییم.
در اینجا تکنیکةایی را میآموزید که بصورت موثر و کاربردی و بدون جریحهدار کردن کسی به وی نه بگوییم.
چرا نمیتوانیم به کسی نه بگوییم؟
شما میتوانید بسیار مودبانه و بدون بیاحترامی به هر کس که دوست دارید نه بگویید.
اما متاسفانه بسیاری از شما از این امر میترسید.
میترسید که :
- نکنه از دست من ناراحت بشه.
- نکنه رابطهام باهاش خراب بشه.
- نکته دیگه به من احترام قائل نشه.
- نکنه موقعیت خودم رو از دست بدم.
- نکنه دلش بشکنه.
- الان بهم نیاز داشت ولی من آخه کاری ازم برنمیاد.
اگر شما فردی هستید که در نه گفتن مشکل دارید ممکن است یک یا چند احساس زیر را در خود داشته باشید:
- ترس از طرد شدن از یک گروه اجتماعی خاص مثلا گروه دوستان.
- پیداشدن عدم اعتماد به نفس و یا حس شرمندگی.
- احساس گناهکردن و یا اینکه پشیمان شوید که چرا برایش انجام ندادید.
- به این اعتقاد دارید که نه گفتن بیادبی و رفتاری خودخواهانه است.
- با گفتن بله، از مشاجره و درگیری جلوگیری میکنید.
- شما نمیخواهید با نه گفتن طرف مقابل خود را عصبانی کنید.
- شما همواره به دنبال تایید دیگران هستید.
اگر عادت دارید که به همه بله بگویید، متوجه این شدید که درد عاطفی زیادی برای شما به دنبال دارد. برای همین هست که این مقاله را مطالعه میکنید. با بله گفتن به دیگران به احساسات خودتان آسیب میرسانید.
این کار را میکردید چون فکر میکردید خوشایند مردم است.
شما از خودتان که با ارزشترین در زندگی هستید، خرج میکردید.
هنگامی که شروع به تکامل شخصیت خود کنید، خواهید دید که اعتماد به نفس شما بسیار بالاتر میرود و تاثیرات بسیار مثبتی در زندگی خود خواهید داشت.
همیشه گفتن بله تضمین یک رابطه نیست. یعنی شما با گفتن بله هیچ وقت نمیتوانید از تزلزل رابطه خود مطمئن باشید.
یک ضربالمثل بسیار خوب در این باره میگوید:
خوبی که از حد بگذرد، ابله خیال باطل کند.
خدای ناکرده منظور ما توهین به طرف مقابل نیست. بلکه منظور ما این است که خوبی بدون حد میتوانید باعث شود لطف شما در آینده تبدیل به یک وظیفه شود. این ثابتشده است.
تکنیکها و نکات نه گفتن بدون هیچ توهینی به دیگران
برای اینکه به صورت قاطعانه نه بگویید و کسی را آزرده نکنید، باید مراحل زیر را انجام دهید:
- اولین قدم شما به جای گفتم نه این است که بگویید متاسفم. بگویید ببخشید امکانش رو براتون ندارد. یا ببخشید امکانش نیست. یا اینکه بگویید متاسفم فعلا نمیتوانم. این اولین قدم برای شماست. این را تمرین کنید. تمرین عذرخواهی کردن.
- در قدم بعدی اگر طرف شما متوجه پاسخ منفی شما نمیشود و یا آنرا درک نمیکند باید وی را توجیه کنید. برای مثال من به شما میگویم که نیاز به مبلغی پول دارم. 3 حالت دارد. یا شما دارید و نمیخواهید بدهید، یا ندارید و نمیتوانید بدهید و یا کلا داشته شما ربطی ندارد و شما دوست ندارید به کسی پول قرض بدهید. شما باید بسیار محترمانه از طرف معذرت بخواهید و بگویید امکان پرداخت پول را به شما فعلا ندارم. به هیچ وجه دروغ نگویید. زیرا دروغ گفتن باعث پایین آمدن عزت و اعتماد به نفس شما در آینده میشود. لزومی ندارد طرف شما بداند شما پول دارید یا نه. همین که به او میگویید من در حال حاضر نمیتوانم این درخواست شما را انجام بدهم کافی است. همه مردم درک میکنند که ممکن است به هر دلیلی کسی نتواند پول به کسی بدهد. بدین شکل هم عزت نفس شما حفظ میشود و هم طرف مقابل از وضع مالی شما با خبر نخواهد شد.
- اگر بازهم طرف شما قانع نشد، سعی کنید این بار دلیل رد درخواست وی را به صورت محترمانه و با حفظ عزت نفس خود توضیح دهید. مثلا من چند روز پیش یک پرداخت داشتم و در حال حاضر نمیتوانم به شما پولی بدهم. هم دروغ نگفتید و هم به وی فهماندید که پولی در کار نیست. یعنی نه اینکه شما ندار باشید، نه دارید ولی خرجش کردید و فعلا ندارید. بعضا در بین دوستان هستند که یکسری پیشنهاد مضر به شما میدهند، مثلا به شما سیگار تعارف میکنند. لزومی ندارد شما بپذیرید. پذیرش شما نشاندهنده قدرت شما نیست. خیلی راحت میتوانید بگویید متشکرم. یا اینکه متشکرم اما الان حسش نیست. بسته به صمیمیت شما دارد. به گونه به طرف بفهمانیم که نمیخواهید. وقتی شما الان را رد میکنید، به احتمال بسیار زیاد این موضوع دیگر تکرار نمیشود. شاید شما به راحتی بتوانید بگویید نه من نمیکشم. خیلی ام عالی است. اما برخی افراد فکر میکنند اگر این را بگویند برایشان بد میشود. خیلی راحت بگویید نه مرسی من تازه کشیدم. اینجا دروغ گفتن شما خوب است. چون هم شما را از بیماری حفظ میکند و هم اینکه طرف شما میفهمد که شما نمیکشید و برای احترام به وی این را گفتید. پس ارزش شما بالاتر هم میرود.
- شما اگر نخواهید کاری را انجام دهید، حق دارید، پس اصلا ناراحت نه گفتن در نهایت نشوید.
شاید اینکه ما به شما بگوییم بدون توهین نه بگویید، در تئوری راحت باشد، اما در عمل سخت است و باید تمرین و تلاش کنید. اشکالی ندارد اگر در اوایل کار موفق به این کار نشوید، با تمرین مغز با ارزش شما یاد میگیرد که به راحتی و به صورت مدیریتشده چگونه درخواستهایی را بپذیرد یا نه. مغز انسان نیاز به تمرین دارد. تمرینش بدهید و بقیه کارها را به وی بسپارید.
برای بهتر شدن ماجرا، ما چند سناریوی دیگر را با شما درمیان میگذاریم: (برای تمرین)
- من میدونم برای سفر به ماشین احتیاج داری، اما بخاطر شرایط کرونا مجبورم هر روز با ماشین به سر کار برم و نمیتونم از مترو و اتوبوس استفاده کنم. خیلی بیماری سختیه.
- نه ببخشید، قبلا بهت گفته بودم ماشین مو نیاز دارم. متاسفم دوست خوبم.
- ببخشید الان نمیتونم، اما خوشحال میشم بعدا بتونم بهت بدمش. وقتی از شما محترمانه نه بشنود، دیگر از شما این درخواست را نخواهد کرد.
راههای اصولی نه گفتن بدون توهین
این را بدانید که روش نه گفتن به دیگران یک فرایند طولانی مدت است که باید آرام آرام آنرا بصورت کامل یاد بگیرید.
ما از شما توقع نداریم که به بعد از این مقاله بتوانید به راحتی نه بگویید. باید تمرین کنید.
پس نگران نتایج فعلی خود نباشید.
شاید باور نکنید، اما بینهایت راه برای نه گفتن وجود دارد که شما آنرا کشف خواهید کرد.
در اینجا چند نمونه را را هم میبینیم.
یک نمونه جایگزین ارائه دهید
اگر قصد ندارید به طور قطع و کامل نه بگویید، سعی کنید یک راه جایگزین برای وی پیدا کنید.
سعی کنید فکر و نظر طرف را منحرف کنید.
مثلا از شما پول خواست، بگویید این ماه برایم امکان ندارد ولی من کسی را میشناسم که شاید بتواند به شما کمک کند یا بانکی را به وی معرفی کنید.
از فضل و همدردی استفاده کنید
به وی بگویید که من درکت میکنم و با شما همدل هستم، ولی خوب در حال حاضر این امکان را ندارم. بگذارید بفهمد که مشکل وی برای شما مهم است، اما شما نمیتوانید.
مثلا من به شما میگویم بیا این جمعه بریم شمال! شما در جواب میگویید مسافرت خیلی خوبه میام، ولی این جمعه نمیتونم. میدونم دوست داری با من بری مسافرت و بهمون خیلی خوشمیگذره ولی شرایطش نیست.
موضوع را توضیح دهید
اگر شما صادقانه و دوستانه به وی بفهمانید که چرا نه گفتید، حتما از شما متشکر میشود. چرا که اون میداند شما دوست دارید کمک کنید، اما امکانش نیست. و برای شما اهمیت بالایی نیز دارد.
مثلا من به شما میگویم بیا این جمعه بریم شمال! شما در جواب میگویید مسافرت خیلی خوبه میام، ولی این جمعه نمیتونم. چون کنکور دارم.
پیشنهاد را باز و به آینده موکول کنید
به وی بگویید که این برای هر دو بهتر است که فعلا انجام نشود و بعدا شاید شرایط بهتری بود و میشود که انجام شود. بدین صورت 2 اتفاق مهم رخ میدهد. یکی اینکه طرف شما از شما متشکر میشود که حواستان به وی است و مشکل وی را جدی گرفتید و دو اینکه ممکن است در طی زمان مشکل وی از جای دیگری به راحتی حل شود.
مثلا من به شما میگویم بیا این جمعه بریم شمال! شما در جواب میگویید مسافرت خیلی خوبه میام، ولی این جمعه نمیتونم. شاید روزای بعدی.
فوری و بی معطلی پاسخ دهید
در اینجا شما به صورت قاطع و محترمانه درخواست وی را رد کرده و برای بعد موکول نخواهید کرد. شما هیچ تلاشی برای تغییر فکر و … نخواهید کرد. این ایدآلترین است. خیلی راحت بگویید نه.
مثلا من به شما میگویم بیا این جمعه بریم شمال! شما در جواب میگویید مسافرت خیلی خوبه میام، ولی من نمیتونم به مسافرت برم.
با بخشی از پیشنهاد موافق هستید
ممکن است شما با بخشی از این پیشنهاد موافق باشید و برای شما هیجان انگیز باشد.
شما میتوانید آن بخشی را که دوست دارید و بپذیرید و بقیه را به دیگری واگذار کنند.
این راه برای وقتی است که شما میخواهید طرف مقابل را مدیریت کنید و یک نه قاطع نگویید.
مثلا من به شما میگویم بیا این جمعه بریم شمال! ماشین و جا با شما، نهار با من، شما در جواب میگویید مسافرت خیلی خوبه میام، ولی من برای جا هیچ ایدهای ندارم. جایی ام ندارم. ولی فلانی شمال ویلای خوبی داره. بهش بگیم بیاد.
نه گفتن یک هنر است. هنری که زود یاد میگیرید. کافی است هم به خود و هم به اطرافیان مان ارزش و احترام قائل باشیم.
امیدوارم این مقاله برای شما مفید واقع شده باشد.